ສະຫະພັນແມ່ຍິງລາວ ເປັນອົງການຈັດຕັ້ງການເມືອງ ທີ່ເຕົ້າໂຮມແມ່ຍິງທຸກຊັ້ນຄົນ ແລະ ຊົນເຜົ່າ ທີ່ມີນ້ຳໃຈຮັກຊາດ ມີຄວາມຫ້າວຫັນເສຍສະຫຼະ ເພື່ອຜົນປະໂຫຍດສ່ວນລວມ ແລະ ປະກອບສ່ວນເຂົ້າໃນຂະບວນການຕໍ່ສູ້ລວມ ເພື່ອປົດປ່ອຍຊາດ ແລະ ກອບກູ້ເອກະລາດ ອະທິປະໄຕຂອງປະຊາຊົນບັນດາເຜົ່າ.
ອົງການຈັດຕັ້ງນີ້ໄດ້ເຕີບໃຫຍ່ຂະຫຍາຍຕົວທາງດ້ານປະລິມານ ແລະ ຄຸນນະພາບຢ່າງບໍ່ຢຸດຢັ້ງ ໃນທ່າມກາງແປວໄຟສົງຄາມແຫ່ງການປະຕິວັດ ໃນແຕ່ລະໄລຍະເປັນຕົ້ນ: ໄລຍະຕໍ່ສູ້ກັບພວກລ່າເມືອງຂຶ້ນຝຣັ່ງ, ໄລຍະຕໍ່ສູ້ຕ້ານການແຊກແຊງຮຸກຮານຂອງຈັດກະພັດອາເມຣິກາ, ກໍ່ຄືໄລຍະປະເທດຊາດໄດ້ຮັບການປົດປ່ອຍຢ່າງສົມບູນ ແລະ ສະຖານະນາເປັນ ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ ໃນວັນທີ 2 ທັນວາ 1975.
ອົງການຈັດຕັ້ງແມ່ຍິງ ເຊິ່ງເປັນພື້ນຖານໃຫ້ແກ່ການສ້າງຕັ້ງເປັນອົງການຈັດຕັ້ງສະຫະພັນແມ່ຍິງ ແມ່ນໄດ້ເລີ່ມຈາກບັນດາໜ່ວຍຍຸວັນນາລີ, ໜ່ວຍແມ່ນັກຮົບ, ເອື້ອຍນັກຮົບ ເຊິ່ງກຳເນີດຂຶ້ນແຕ່ໄລຍະຕົ້ນສະໄໝຕໍ່ຕ້ານຈັດກະພັດລ່າເມືອງຂຶ້ນຝຣັ່ງເປັນຕົ້ນມາ. ປີ 1955 ພັກເຫັນວ່າການຈັດຕັ້ງແມ່ຍິງ (ໜ່ວຍຍຸວັນນາລີ, ໜ່ວຍແມ່ນັກຮົບ, ເອື້ອຍນັກຮົບ) ໄດ້ຂະຫຍາຍຕົວກວ້າງຂວາງຢູ່ຕາມບ້ານຢາຍທຸກແຫ່ງໃນເຂດພື້ນຖານຂອງການປະຕິບັດ,
ດັ່ງນັ້ນ, ສົມຄວນຈະມີການຈັດຕັ້ງຢູ່ຂັ້ນສູນກາງເພື່ອຄຸ້ມຄອງນຳພາ ຫຼື ບໍລິຫານງານລວມ. ອົງການຈັດຕັ້ງແມ່ຍິງຢູ່ຂັ້ນສູນກາງທຳອິດຕັ້ງຊື່ວ່າ: ໜ່ວຍຄົ້ນຄວ້າວຽກງານແມ່ຍິງ ເຊິ່ງໄດ້ຮັບການສ້າງຕັ້ງຢ່າງເປັນທາງການໂດຍພັກປະຊາຊົນລາວໃນວັນທີ 20 ກໍລະກົດ 1955.
ເພື່ອໃຫ້ສອດຄ່ອງກັບສະພາບການເຕີບໃຫຍ່ຂະຫຍາຍຕົວຂອງການຈັດຕັ້ງ ແລະ ໜ້າທີ່ປະຫວັດສາດ ໃນການປະກອບສ່ວນເພື່ອກອບກູ້ເອກະລາດ ແລະ ສ້າງສາພັດທະນາປະເທດຊາດ “ໜ່ວຍຄົ້ນຄວ້າວຽກງານແມ່ຍິງ” ໄດ້ປ່ຽນຊື່ເປັນ “ສະມາຄົມແມ່ຍິງລາວຮັກຊາດ” ໃນປີ 1956, ແລະ ປ່ຽນມາເປັນ “ສະຫະພັນແມ່ຍິງລາວ” ໃນກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຜູ້ແທນແມ່ຍິງລາວທົ່ວປະເທດຄັ້ງທີ I ປີ 1984.
ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ, ສະຫະພັນແມ່ຍິງລາວ ນັບມື້ນັບມີບົດບາດພົ້ນເດັ່ນໃນການປະຕິບັດພາລະກິດປົກປັກຮັກສາ ແລະ ສ້າງສາພັດທະນາປະເທດຕາມແນວທາງນະໂຍບາຍຂອງພັກໃນແຕ່ລະໄລຍະ.ຕົ້ນປີ 2011 ສະຫະພັນແມ່ຍິງລາວມີສະມາຊິກຈຳນວນ 958,717 ຄົນ ທີ່ນອນຢູ່ໃນລະບົບການຈັດຕັ້ງແຕ່ຂັ້ນສູນກາງລົງເຖິງແຂວງ, ເມືອງ ແລະ ບ້ານໃນທົ່ວປະເທດ ໂດຍເຄື່ອນໄຫວພາຍໃຕ້ການນຳພາຂອງຄະນະບໍລິຫານງານສູນກາງສະຫະພັນແມ່ຍິງລາວ ທີ່ຖືກເລືອກຕັ້ງຈາກກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຜູ້ແທນແມ່ຍິງລາວທົ່ວປະເທດ.
ກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຜູ້ແທນແມ່ຍິງລາວທົ່ວປະເທດ 5 ປີໃດຈະຈັດຂຶ້ນເທື່ອໜຶ່ງ ເພື່ອເລືອກຕັ້ງເອົາຄະນະບໍລິຫານງານຊຸດໃໝ່, ວາງເປົ້ນໝາຍສູ້ຊົນ ແລະ ກຳນົດແຜນປະຕິບັດງານ ເພື່ອໃຫ້ສອດຄ່ອງກັບເງື່ອນໄຂຕົວຈິງທາງດ້ານເສດຖະກິດ-ສັງຄົມ, ການເມືອງ ແລະ ຄວາມຮຽກຮ້ອງຕ້ອງການສະເພາະຂອງແມ່ຍິງ.
ການເຄື່ອນໄຫວຕົ້ນຕໍ່ແມ່ນຊຸກຍູ້ການພັດທະນາແມ່ຍິງຢ່າງຮອບດ້ານ ເຊິ່ງໄດ້ກຳນົດເປັນແຜນງານ, ໂຄງການພັດທະນາແມ່ຍິງ, ເປັນຂໍ້ແຂ່ງຂັນ 3 ດີ ແລະ ໄດ້ມີການປັບປຸງເນື້ອໃນ, ຮູບການ, ວິທີການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດໃຫ້ສອດຄ່ອງໃນແຕ່ລະໄລຍະ.
ສະຫະພັນແມ່ຍິງໄດ້ນຳພາແມ່ຍິງບັນດາເຜົ່າທຸກຊັ້ນຄົນໃນທົ່ວປະເທດສ້າງຜົນງານປະກອບສ່ວນເຂົ້າໃນການສ້າງສາພັດທະນາເສດຖະກິດ-ສັງຄົມຂອງຊາດຢ່າງຕັ້ງໜ້າ ໄປຄຽງຄູ່ກັບການປະຕິບັດພາລະບົດບາດໃນການປົກປ້ອງສິດ ແລະ ຜົນປະໂຫຍດອັນຊອບທຳຂອງແມ່ຍິ່ງ ເປັນຕົ້ນແມ່ນ ການບັນລຸຄວາມສະເໝີພາບລະຫວ່າງຍິງ-ຊາຍເທື່ອລະກ້າວ.
ໃນກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຜູ້ແທນແມ່ຍິງລາວທົ່ວປະເທດ ຄັ້ງຫຼ້າສຸດ ຄື ຄັ້ງທີ VII ທີ່ຈັດຂຶ້ນລະຫວ່າງວັນທີ 20-21 ຕຸລາ 2015 ກອງປະຊຸມໄດ້ເຫັນດີເປັນເອກະພາບ
ໄດ້ຮັບຮອງເອົາວິໄສທັດພັດທະນາແມ່ຍິງລາວ ຮອດປີ 2030 ແລະ ຍຸດທະສາດ ຮອດປີ 2025 ເຊິ່ງມີ 8 ແຜນງານ, 34 ໂຄງການພັດທະນາແມ່ຍິງລາວ, ຮັບຮອງເອົາກົດລະບຽບຂອງສະຫະພັນແມ່ຍິງລາວ ຕິດພັນກັບຄຳຂວັນຂອງສະຫະພັນແມ່ຍິງລາວຄື: “ພັດທະນາຄວາມສະເໝີພາບຍິງ-ຊາຍ ຕິດພັນກັບການພັດທະນາປະເທດຊາດ” ແລະ ຂໍ້ແຂ່ງຂັນ 3 ດີ ຂອງສະຫະພັນແມ່ຍິງລາວ “ພົນລະເມືອງດີ, ພັດທະນາດີ ແລະ ສ້າງຄອບຄົວດີ.
ດັ່ງນັ້ນ, ສະຫະພັນແມ່ຍິງລາວ ຈຶ່ງແມ່ນອົງການຈັດຕັ້ງມະຫາຊົນໜຶ່ງໃນລະບົບການເມືອງຂອງລະບອບປະຊາທິປະໄຕປະຊາຊົນລາວ, ເປັນອົງການຕົວແທນແຫ່ງສິດ ແລະ ຜົນປະໂຫຍດອັນຊອບທຳຂອງແມ່ຍິງ-ເດັກນ້ອຍ ແລະ ເຄື່ອນໄຫວພາຍໃຕ້ລັດຖະທຳມະນູນ ແລະ ກົດໝາຍຂອງ ສປປ.ລາວ
